Kết quả kiểm toán việc quản lý sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Đà Nẵng đã lộ rõ nhiều sai phạm nghiêm trọng. Theo đó, nhiều đại gia đã tìm cách biến hóa "đất vàng" trong quá trình cổ phần hóa để thu lợi.

Lô đất 59 Lê Duẩn đem chuyển nhượng cho cá nhân khác để xây dựng khách sạn cao tầng không đúng mục đích khi giao quyền sử dụng đất - Ảnh: HỮU KHÁ

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có báo cáo kiểm toán việc quản lý sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Đà Nẵng giai đoạn 2011-2017.

Được giao đất rồi đem bán

Theo kết luận của KTNN, TP Đà Nẵng đã không tổ chức đấu thầu dự án gắn với quyền sử dụng đất theo quy định của điều 58 Luật đất đai đối với 3 thửa đất của Công ty CP đầu tư phát triển nhà Đà Nẵng gồm thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh (846m2), thửa đất tại 59 Lê Duẩn (752m2) thực hiện dự án xây nhà chung cư và một thửa đất rộng gần 7ha thực hiện dự án tại khu vực phía bắc nút giao thông Hòa Cầm, quận Cẩm Lệ.

Điều đáng nói sau khi được giao đất, Công ty CP đầu tư phát triển nhà Đà Nẵng đã không triển khai xây dựng dự án nhà chung cư tại 2 thửa đất. Trái lại công ty này đem góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thành lập pháp nhân mới là công ty CP đầu tư Tia Sáng Mới (thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh). Còn lô đất 59 Lê Duẩn đem chuyển nhượng cho cá nhân khác để xây dựng khách sạn cao tầng không đúng mục đích khi giao quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, khi TP Đà Nẵng tiến hành cổ phần hóa, Công ty CP Lương thực Đà Nẵng có 8 khu đất hơn 7.900m2 đều nằm trên các đường phố chính Đà Nẵng (Cách Mạng Tháng 8, Hùng Vương, Lý Thường Kiệt, Nguyễn Chí Thanh, Ngô Quyền, Lê Lợi, Tôn Đức Thắng). Sau cổ phần hóa, công ty này được chuyển từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất, đồng thời chuyển mục đích từ thuê đất sản xuất kinh doanh sang đất ở đô thị sử dụng lâu dài.

KTNN xác định: 8 khu đất này Công ty CP Lương thực Đà Nẵng hoàn toàn không có dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê, nên các trường hợp này không thuộc diện được giao đất ở lâu dài và không đúng quy định về thời hạn giao đất theo Luật đất đai 2003.

Cả 8 khu đất được các cơ quan chuyên môn TP Đà Nẵng chuyển từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất là trái quy định, không đúng trình tự thủ tục.

Theo chủ trương của UBND TP Đà Nẵng, Công ty CP Lương thực đã giao khu đất 290m2 tại 35 Cao Thắng (Q.Hải Châu) để xây dựng kinh doanh khu ký túc xá, nhưng sau 2 năm xây dựng và hoàn thành ký túc xá năm 2014, công ty không tiếp tục thực hiện kinh doanh ký túc xá mà tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất cho doanh nghiệp khác với giá 19,5 tỉ đồng là không thực hiện đúng chủ trương của TP.

Ở khu đất này, kiểm toán cũng chỉ ra UBND TP quyết định giá thu tiền chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn giá đất do Hội đồng thẩm định giá đất TP tính đã làm giảm số thu tiền sử dụng đất hơn 3,52 tỉ đồng.

Thu hồi lô đất sử dụng sai mục đích Thu hồi thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh của Công ty CP đầu tư phát triển nhà Đà Nẵng theo qui định của Luật đất đai do từ năm 2011 đến nay công ty không triển khai dự án xây dựng nhà chung cư theo chủ trương của UBND TP Đà Nẵng. Qua kiểm tra hiện trạng tại thửa đất này đang sử dụng làm bãi đậu xe ôtô, kinh doanh ăn uống không đúng mục đích khi được giao quyền sử dụng đất.

Kiến nghị xử lý sai phạm các cá nhân

Theo KTNN, việc xác định giá trị quyền sử dụng đất thiếu căn cứ, không phù hợp với các phương pháp xác định giá đất theo quy định. Việc chuyển sang giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng không thẩm tra, thẩm định nhu cầu sử dụng đất của công ty là không đúng trình tự, thủ tục quy định tại Luật đất đai 2003.

Đặc biệt, ngay sau khi được TP Đà Nẵng cho phép chuyển sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất và chuyển đổi mục đích sử dụng, Công ty CP lương thực Đà Nẵng đã chuyển nhượng 7/8 khu đất cho cá nhân và chỉ sử dụng 1 khu đất 466m2 tại đường Lê Lợi để góp vốn. Việc chuyển nhượng và góp vốn đã mang lại cho công ty khoản chênh lệch và thu lợi 13,64 tỉ đồng so với giá phê duyệt của UBND TP Đà Nẵng.

Lô đất 13 Nguyễn Chí Thanh sử dụng làm bãi đậu xe ô tô, kinh doanh ăn uống không đúng mục đích khi được giao quyền sử dụng đất - Ảnh: HỮU KHÁ

Ngoài ra, UBND TP quyết định thu tiền chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn giá do Hội đồng thẩm định giá đất TP tính đối với 290 m2 tại 35 Cao Thắng (Q.Hải Châu) của Công ty CP lương thực Đà Nẵng nhưng không có cơ sở, làm giảm số thu tiền sử dụng đất 2,179 tỉ đồng.

Hay trường hợp UBND TP quyết định giảm 20% do diện tích lớn với thửa 59 Lê Duẩn, Q.Hải Châu (752,5 m2) của Công ty cổ phần đầu tư phát triển nhà Đà Nẵng nhưng không có cơ sở, làm giảm số thu tiền sử dụng đất hơn 3,5 tỉ đồng.

KTNN kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP Đà Nẵng thanh tra làm rõ các nội dung sau để xem xét xử lý trách nhiệm của các cá nhân tập thể có liên quan theo qui định của pháp luật đối với việc giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với mục đích đất ở đô thị có thời hạn lâu dài cho hai doanh nghiệp không đúng qui định Luật đất đai.

Hành vi đó đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chuyển tài sản nhà nước thành tài sản thuộc sở hữu công ty cổ phần, sau đó tiếp tục chuyển nhượng lại cho công ty tư nhân hoặc góp vốn kinh doanh để thu lợi gồm Công ty CP lương thực Đà Nẵng có 7/8 thửa đất chuyển nhượng lại cho tư nhân, công ty CP xây lắp vật liệu kinh doanh nhà Đà Nẵng chuyển nhượng cho tư nhân thửa đất 158 Nguyễn Chí Thanh.

Theo HỮU KHÁ - VIỆT HÙNG/Báo Tuổi Trẻ