“Chúng ta là những người sống ở thời đương đại, liệu có thể đại diện cho thế hệ con cháu 100 năm nữa không”, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Dương Trung Quốc (Đoàn Đồng Nai) lo lắng, nếu không cẩn thận trong ưu đãi thời gian cho thuê đất 99 năm sẽ tạo hệ lụy biến đặc khu thành nơi để "di dân”.

ĐBQH Dương Trung Quốc (Đoàn Đồng Nai)

Sáng 23/5, sau khi nghe báo cáo dự án Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt (đặc khu) Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, các Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng, cần rà soát, giảm quyền lợi riêng đối với các đơn vị này.

Đề nghị bỏ các ưu đãi thuế cho casino ở đặc khu

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho hay, dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược được hưởng ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt theo dự thảo Luật đều gắn với các dự án khu dịch vụ, du lịch và vui chơi giải trí tổng hợp có quy mô vốn đầu tư tối thiểu 45.000 tỷ đồng và được xác định thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển ở cả 3 đặc khu.

"Việc quy định ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt trong dự thảo Luật là cần thiết. Tuy nhiên, đây cũng là ngành, nghề kinh doanh có sức hấp dẫn lớn đối với các nhà đầu tư, do đó, chính sách ưu đãi cũng cần được tính toán hợp lý, bảo đảm không gây thất thu cho ngân sách Nhà nước trong dài hạn”, ông Định nói.

Sau khi đánh giá một cách toàn diện, dự thảo Luật được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược được áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt 15% trong thời hạn 10 năm kể từ khi có doanh thu từ dịch vụ.

“Chỉ áp dụng ưu đãi này đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ trên trong dự án khu phức hợp dịch vụ, du lịch và vui chơi giải trí tổng hợp đáp ứng điều kiện của nhà đầu tư chiến lược”, ông Định cho hay.

Bày tỏ băn khoăn về những hệ lụy của loại hình này, ĐBQH Đoàn TP Hồ Chí Minh Trương Trọng Nghĩa đặt vấn đề: Có cần phải cho phép đến 3 casino không nếu mục đích chỉ phục vụ cho việc cờ bạc của người nước ngoài?

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa

“Một nước quy mô nhỏ, phát triển rất cao, luật pháp rất nghiêm như Singapore cũng chỉ mở một casino từ năm 2012 sau hàng chục năm cấm đoán vậy mà hiện nay vẫn phát sinh nhiều hệ lụy xã hội. Chưa có casino mà chúng ta đã chịu tổn thất nặng về cán bộ và về nền kinh tế vì loại hình kinh doanh này. Tôi đề nghị chỉ cho mở 1 casino và phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định”, ông Nghĩa nêu ý kiến.

ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn Hà Nội) thì đề nghị, bỏ quy định giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với một số dịch vụ đặc biệt như kinh doanh casino, đặt cược, trò chơi điện tử…

“Không phải mức giảm ít hay nhiều mà bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là gánh trên mình nhiệm vụ điều tiết tiêu dùng, định hướng tiêu dùng, chúng ta chỉ áp dụng theo lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt. Nhiều nước trên thế giới không áp dụng ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt. Để phù hợp thông lệ quốc tế, nên bỏ quy định miễn giảm thuế tiêu thụ đặc biệt", bà Mai nêu ý kiến.

Tranh luận thời hạn thuê đất 99 năm

Quan tâm đến thời hạn cho thuê đất, theo ĐB Nguyễn Văn Thân (Đoàn Thái Bình), quy định việc cho thuê đất với thời hạn 99 năm (thay vì tối đa 70 năm) sẽ tạo ra ưu thế vượt trội để thu hút đầu tư.

“Nếu chúng ta không đưa thời hạn cho thuê đất 99 năm vào luật, nhà đầu tư sẽ so sánh với các nước khác đã thực hiện chính sách khuyến khích trên”, ông Thân nêu quan điểm.

ĐBQH Nguyễn Văn Thân

Bấm nút tranh luận, ĐB Dương Trung Quốc (Đoàn Đồng Nai) nêu câu hỏi: Không biết ĐB Thân nói nhiều nơi chấp nhận điều kiện 99 năm thì cụ thể là những nơi nào trên thế giới?

Theo ông Quốc, khi nói đến đặc khu nghĩa là thử nghiệm thể chế, mà đã thử nghiệm thì có thể thất bại, có thể thành công nên không thể phiêu lưu. Mặt khác, về địa chính trị, với đặc khu Vân Đồn (Quảng Ninh), nếu không cẩn thận trong ưu đãi thời hạn cho thuê đất thì sẽ tạo hệ luỵ biến đặc khu thành nơi “để di dân”.

“Chúng ta là những người sống ở thời đương đại, liệu có thể đại diện cho thế hệ con cháu 100 năm nữa không”, ông Quốc nhấn mạnh và dẫn thực tế một số quốc gia đã bỏ số tiền lớn gấp nhiều lần giá trị thực tế để mua cả một vùng đất, cảng biển bên ngoài lãnh thổ của họ.

Theo ông Quốc, cần hết sức thận trọng khi quy định cho thuê đất lên đến 99 năm và Quốc hội cần biểu quyết riêng về điều này khi thông qua Luật.

ĐB Trương Trọng Nghĩa đề nghị, bỏ quy thời gian cho thuế đất đến 99 năm vì không có vòng đời dự án đầu tư nào hiện nay có thời hạn dài đến thế.

“Thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư chuyển nhượng sau khi khai thác xong hoặc thay đổi dự án giữa chừng mà không phải thu hồi đất. 

Thời gian dài ngang với 3-4 thế hệ con người, thực chất là hình thức nhượng địa mà chỉ những nước nghèo đói hoang sơ cần đến” - ông Nghĩa chỉ rõ.

"Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn có thêm nhiều củi vào lò khi đặc khu ra đời"

ĐBQH Đoàn TP Hồ Chí Minh góp ý, sự ưu đãi hào phóng từ thuê đất, mặt nước… chính là khoản đầu tư cực lớn từ ngân sách. Trong đó, theo đề án xây dựng 3 đặc khu, cần khoản đầu tư 1,5 triệu tỉ đồng.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng

“Toàn bộ bộ máy hành chính phải di dời sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống hàng trăm ngàn dân. Tất cả đều phục vụ cho nhà đầu tư khu vực này. Trong 10 năm, 20 năm hay 30 năm nữa, tất cả khoản đầu tư này cho ai, đem lại lợi ích gì? Ngoài bài toán kinh tế, chúng ta sẽ được, mất gì về văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng?”, ông Nghĩa đặt loạt câu hỏi.

Theo ông Nghĩa, quan điểm đề án cho rằng khi dành nhiều ưu đãi sẽ góp phần bảo vệ chủ quyền thì chỉ đúng một nửa. Bởi, có những quốc gia chỉ cần tài nguyên, lãnh thổ nước khác. Họ di dân tới, tìm mọi cách ở lại, chi phối chính trị, an ninh quốc phòng.

“Đã có ví dụ nhãn tiền, nên luật phải thiết kế chỉ mở cửa cho bạn bè chứ không phải mời cướp vào nhà. Nếu kẻ cướp giả làm bạn tốt thì phải có chế tài”, ĐB Nghĩa nhấn mạnh.

ĐB đoàn TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng, trong lộ trình thành lập các đặc khu, chỉ nên làm trước một đặc khu để rút kinh nghiệm, không nên làm đồng loạt. "Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn có thêm nhiều củi vào lò khi đặc khu ra đời", ông nói.

Giải trình các vấn đề ĐB lo lắng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đề nghị cho phép giữ nguyên thời gian cho thuê đất 99 năm như dự thảo. Bởi đây cũng là 1 chính sách vượt trội của nước ta và nhiều nước đã thực hiện.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng đồng tình với các ĐB là phải quy định rõ ràng đâu là điều kiện đặc biệt để được Thủ tướng phê duyệt và phải quy định rõ, thận trọng trong quá trình xem xét những dự án có thể hưởng 99 năm.

Ông xin phép QH cho thông qua dự luật tại kỳ họp này. Trong quá trình triển khai vừa làm vừa điều chỉnh như một số nước đã thực hiện và tất nhiên là phải thận trọng.

Theo HƯƠNG GIANG/thanhtra.com.vn